آشنایی با ساروج

ساروج مخلوطی است ازآهک وخاکستر و یا روث حیوان که با گل و آب مخلوط می کنند و بعد از اینکه خشک شد آن را در کوره آتشین می سوزانند تا اینکه به ساروج تبدیل شود، وبعداً آن را نرم می کنند یا کوبیدن پتک و یا با سنگ آسیاب بروی آن می چرخانند که نرم شود، وخاکستر که در آب بمرور جذب ایندرید کربنیک کند و آهکش بصورت سنگ آهک که محکم وپایدار است در می آید در دروان گذشته ساروج از اهمیت خاصی برخوردار بوده و جهت ساختن حوض، آب انبار، برکه گرمابه و بنای خانه و سد کاربرد داشته است. ما 61 نوع ساروج داریم که فقط از سه نوع آن برای دفینه استفاده می شد و ما بقی برای استحکامات و ساختمان و پلها و غیره استفاده می شد .


مواد تشکیل دهنده ساروج :

بدنه اصلی ساروج از ترکیب آهک با سیلیس فعال شکل می گیرد. نکته مهم در اینجا فعال بودن سیلیس می باشد که به سیلیس آمورف یا بی شکل معروف است چرا که ساختمان آن بلوری نمی باشد. در گذشته برای تامین سیلیس از خاکستری که در محل با سوزاندن فضولات حیوانی حاصل می شد استفاده می کردند که امروزه می توان از جایگزینهایی مانند سیلکافوم میکروسیلیس استفاده کرد. یکی از معایب اصلی ساروج خاصیت کاهش حجم آن می باشد که با توجه به کاربرد ساروج در امر پوشش ، این خاصیت باعث ترک خوردگی در سطح و در نتیجه ایجاد اختلال در نقش اصلی آن یعنی نفوذناپذیر کردن سطح می شود. برای کاهش اثرات این خاصیت مخرب، در گذشته از الیاف طبیعی که شامل الیاف گیاهی مانند لوئی که از نوعی نی بدست می آمده و همچنین الیاف حیوانی مانند پشم بز و شتر و یا گاهی موی سر انسان ، استفاده می شده است. امروزه می توان از الیاف مصنوعی مانند الیاف پلیمری ، فلزی و یا شیشه ای بجای الیاف مصنوعی استفاده کرد. در بعضی مواقع که مواد اصلی تشکیل دهنده ساروج کمیاب بوده و یا گاهی برای بدست آوردن ساروجهایی با خاصیتهای مختلف از ماسه ریز دانه استفاده می شده است ولی این ماسه کارآیی ملات را پایین می آورده که برای جبران آن از خاک رس استفاده می شده است. گاهی مواد افزودنی خاصی مانند تخم مرغ به ساروج اضافه می شده که فقط باید با آزمایش اثرات دقیق آن را تعیین نمود.


روشهای شکستن ساروج :
1- استفاده از مواد انبساط شونده مثل کتراک : که بنده معتقد به این قضیه نیستم چون ساروج کلا خاصیت ارتجاعی دارد و مواد منبسط شونده باعث خرد شدن آن نمی شود این مواد مخصوص سنگ ها هستند که باعث شکستن آن می شود.
2- مواد حلال ساروج : البته باید توجه داشته باشید که همه این مواد فقط بر روی سطح اثر گذاشته و قادر نمی باشند که در عمق ساروج نفوذ کنند . به همین خاطر استفاده از حلال ها غیر اصولی و به صرفه نمی باشد و زمان هزینه خیلی زیادی را شامل میشود. مثل نفت ، حلال هیدروکربورهای گازی شکل و تقریبا تمام هیدرورکربورهای جامد - گریس ها - رزین ها - گوگرد و ید می باشد. ۱- تیتراسیون کربنات سدیم ۲- دی سولفات امونیوم ۳- هیدروفلوریک اسید صنعتی.
3- انفجار : استفاده از مواد منفجره